Interview Lisah Baert: ‘Ik wil altijd graag iets geven’

Door gepubliceerd 23 maart 2016

Lisah Baert staat op Cement Festival met Eten, een voorstelling die op het affiche staat omschreven als ‘een alternatieve dinnershow’. Wacht even. Dinnershow? Dat is toch zo’n bedrijfsuitje met veel jazz hands en verentooien, en obers die maar doorzingen terwijl je toch wat tegenvallende eten koud ligt te worden? Wendy Lubberding wil er meer van weten.

Lisah, wat ga je doen?

‘Ik doe twee dingen: ik kook voor mensen, en ik maak theater. Voor mij zijn die twee heel erg verwant omdat ze voortkomen uit eenzelfde drijfveer: ik wil eigenlijk altijd graag iets geven. Of dat nou eten is of een voorstelling. Het kan voor mij allebei zijn. Maar ik heb gemerkt dat mensen heel anders reageren op het bord eten dan op een voorstelling. Stel: ik heb venkel verwerkt in een gerecht. Maar iemand houdt niet van venkel. De andere elementen van het gerecht vindt hij wel lekker, alleen die ene groente, die schuift hij opzij en laat hij liggen. Zo iemand kan na afloop tegen mij zeggen dat hij lekker gegeten heeft, dat het een goed gerechtje was, alleen een beetje jammer van die venkel. Bij een voorstelling is dat anders. Als in een voorstelling een element zit dat een kijker niet aanstaat is dat vaak veel bepalender in de ervaring als geheel. Dan kleurt dat de hele ervaring, je schuift het niet even opzij. Je moet het toch ondergaan in een voorstelling.

Om te zien of ik die twee verschillende manieren van ontvangen bij elkaar kon brengen ben ik tijdens Festival Boulevard afgelopen zomer gaan koken voor mijn publiek, voorafgaand aan de voorstelling Slapen. Ik wilde zien of dat gezamenlijke eten iets zou doen met de kijkervaring. Het was leuk, er was verbondenheid. Maar ik wilde er nog dichterbij komen; daarom maak ik nu Eten. Een voorstelling waarin het eten wordt bereid door de makers, voor de kijkers. De maaltijd is de scène.’

Hoe komt het, denk jij, dat mensen bij eten ‘vergevingsgezinder’ zijn? Zijn het zulke verschillende ervaringen?

‘Voor mij juist helemaal niet! Daarom wil ik het ook graag bij elkaar brengen. Voor mij zijn het eten dat ik voor je kook en de voorstelling die ik voor je maak zo duidelijk verwant. Allebei heel zintuiglijk. Allebei een cadeau. Ik wil een sfeer creëren waarin dat idee wordt aangewakkerd. Dus de maaltijd in Eten is één van de rollen. Ik speelde met het verhaal van Junglebook, dat zich afspeelt in India. En dat land, daar zijn, dat is ook zoiets zintuiglijks, de geuren, de kleuren, zoveel mensen dicht op elkaar, dat verkeer, die geluiden. Dat wilde ik graag een keer vertellen. En de man met wie ik wilde gaan werken, theatervormgever Simon Haen, kookt echt heel goed Indiaas. En met zijn fysiek deed hij me ook denken aan een beer, tja en zo kwam alles bij elkaar.’

Dus de maaltijd ís de voorstelling… Hoe ziet het werkproces eruit als je dat idee als uitgangspunt neemt? 

‘Het proces is heel anders geweest dan anders. Ik heb alle leden van de cast eigenlijk steeds beschouwd als ingrediënten en ik ben per ingrediënt gaan onderzoeken. Dus ik heb lang met iedereen alleen gewerkt, wat meer gedacht vanuit de losse acts. Niet dat we dat uiteindelijk zo wilden houden,want het moest wel anders worden dan zo’n dinnershow zoals je die kent, waarin het eigenlijk niet om het eten gaat. Kijk, mijn voorstellingen hebben best een hoog entertainmentgehalte. Maar dat wil niet zeggen dat het niet mag schuren. Als je zin hebt in iets lekkers kun je een grote zak spekjes leegeten. Heel feestelijk, heel zoet. Maar na afloop ben je misselijk omdat het teveel van hetzelfde is. Dus die jazz-handjes, die hele code, die maakt het te zoet. Bij ons is het eten de scène; Simon staat het ter plekke voor je te koken. Hij maakt speciaal voor jou een bordje klaar en je bent erbij als de pannen beginnen te stomen. Anders dan bij zo’n traditionele dinnershow gaat het hier niet alleen om het kijken naar de show die de bediening opvoert maar echt om het ruiken en proeven, de warmte van de smaken, het ondergaan van de maaltijd. We gaan dan wel met z’n allen tegelijk eten, maar we gaan er niet met elkaar doorheen zitten praten. We zijn er samen, en toch is het een beleving voor jou alleen. Voor al je zintuigen.’


Lisah Baert studeerde in 2007 af aan de Academie voor Drama in Tilburg. Het werk dat ze maakt is vaak geen theater met een eenduidig verhaal, personages en een vierde wand, maar eerder een performance, een interdisciplinaire installatie. Een belangrijk uitgangspunt is dat de persoonlijkheid van de performers zichtbaar blijft. Haar eerdere voorstellingen Wonen en Slapen werden gekenmerkt door hun speelse, lichte karakter, sterke verbeeldingskracht en humor.
    • Preview: Je bent jong en je maakt wat 26/3/2016 by Anne van de Wetering - Festival Cement is bijna ten einde. De insteek voor mijn verhaal was te onderzoeken wie de jonge maker is. Wat begon als een klein onderzoek naar de jonge maker, werd een dialoog met makers, het festival en mijn collega’s van het schrijftraject. Het werd ook persoonlijk, en dus een studie naar meer. Het werd een essay. Nog lees meer »
    • Woorden dans zien worden – Een gesprek met dramaturg Peter Anthonissen 26/3/2016 by Wendy Lubberding - De redactie van de Festivalkrant houdt ‘kantoor’ in de grote hal van de Verkadefabriek tijdens Festival Cement 2016. En zoals de grote Cruijff al zei: elk nadeel heb zijn voordeel. We weten als eerste welke soep er vanavond in de kommen ligt, want de cateraar lost zijn dagelijkse vracht direct naast ons. We zijn voortdurend lees meer »
    • Literaire Mime 26/3/2016 by Maaike Schuurmans - Toneelgroep Maastricht geeft ruimte aan nieuwe Nederlandse teksten door schrijvers als Ilja Leonard Pfeijffer en Jibbe Willems aan zich te gaan verbinden per 2017. De succesvolle dansvoorstelling Macbeth van de Toneelmakerij is alweer het tweede deel van een Shakespeareserie na de eerdere dansvoorstelling Storm. Uit deze berichten klinkt een nieuwe belangstelling onder theatermakers voor het lees meer »
    • Uitbenen en herhalen: de taal van Thomas Bernhard 25/3/2016 by Wendy Lubberding - Vlak voordat Festival Cement begon, belde ik namens de Festivalkrant met theaterregisseur Sanne Nouws. Zij komt naar het festival met Een feest voor Boris, een stuk van de Oostenrijker Thomas Bernhard, dat nu voor het eerst, door Sanne, werd vertaald naar het Nederlands. Bernhards werk kent een specifieke thematiek, die van de mens die in lees meer »
    • Essay: In The End We’ll All Go Up In The Cloud – For iTernity: een landschap aan gene zijde van de dood 25/3/2016 by Ingrid de Rond - ‘Er is een spanningsveld tussen het beeld en de dood – en zelden heb ik die spanning zo sterk gevoeld als in de installatie For iTernity van choreografe Katja Heitmann, schrijft gastblogger Ingrid de Rond. De voorstelling is nog tot en met zaterdag te zien op Festival Cement. Lees hier haar essay. Het beeld en lees meer »
    • Alexia Leysen wint Dioraphte Cement Prijs 2016 24/3/2016 by Anne van de Wetering - Op Festival Cement is woensdag 23 maart de Dioraphte Cement Prijs uitgereikt aan de Vlaamse Alexia Leysen. De jaarlijkse uitreiking van de Dioraphte Cement Prijs volgde op een inspirerende dag vol pitches van makers die hun plannen presenteerden aan elkaar en een vakjury bestaande uit Merel Heering (Theater aan Zee), Joost de Kleine Beek (Theater lees meer »
    • Column: Een cocon in de wereld? 24/3/2016 by Lotte Wijers - Op een festival zijn voelt alsof je in een cocon leeft. Het is haast een afgebakende wereld, die je verwachtingsvol betreedt en die langzaam uitgroeit tot een totaalervaring van kijken, zien en voelen. Festival Cement 2016 ging van start op dinsdag 22 maart. Die ochtend was daar plots het nieuws over terreuraanslagen in Brussel. Omdat lees meer »
    • Essay: De (sterren)kundige 24/3/2016 by Lotte Wijers - Een recensie schrijven is een worsteling. Je hebt net een voorstelling gezien en moet dan binnen korte tijd het vluchtige van de podiumkunst zien te vangen in heldere bewoordingen. Dat probeer ik deze week op Festival Cement voor de online festivalkrant in onder andere recensies. Boven recensies plaatsen bijna alle media sterren (vooruit, soms ballen). lees meer »
    • Interview Lisah Baert: ‘Ik wil altijd graag iets geven’ 23/3/2016 by Wendy Lubberding - Lisah Baert staat op Cement Festival met Eten, een voorstelling die op het affiche staat omschreven als ‘een alternatieve dinnershow’. Wacht even. Dinnershow? Dat is toch zo’n bedrijfsuitje met veel jazz hands en verentooien, en obers die maar doorzingen terwijl je toch wat tegenvallende eten koud ligt te worden? Wendy Lubberding wil er meer van weten. lees meer »
    • Voorbeschouwing en dag 1 23/3/2016 by Anne van de Wetering - Gisteren ging Festival Cement van start in de Verkadefabriek in ‘s-Hertogenbosch. Hierbij delen we onze eerste observaties over het programma en een kleine impressie van de eerste dag. De voorbeschouwing We doken in het programma om te achterhalen wat ons de komende festivaleditie te wachten staat. Belangrijke en minder belangrijke zaken zijn geteld en na lees meer »
  • Over Festivalkrant

    Op Festivalkrant schrijven jonge theaterjournalisten over nieuwe theatermakers. Festivalkrant is een initiatief van Theaterkrant.nl en het Domein voor Kunstkritiek
    Lees meer/de schrijvers
  • Twitter